Szlak Greenways Kraków - Wiedeń

Przebieg trasy:

Kraków - Wiedeń Greenways

Szlak Greenways Kraków – Morawy – Wiedeń

Szlak Kraków – Morawy – Wiedeń Greenways to trasa łącząca zabytkowe miasta i miasteczka oraz wyróżniające się walorami krajobrazowymi, przyrodniczymi i architektonicznymi tereny wiejskie. Wiedzie on także przez Kotlinę Oświęcimską i miasto Oświęcim, które żywo włącza się w realizację celu zielonych szlaków: tworzenie europejskiego korytarza ekoturystycznego, wysokiej jakości produktu turystycznego, oraz podejmowanie działań zmierzających do ochrony dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego regionów, przez które przebiega szlak.
Dzięki ściślej współpracy z Oddziałem Krakowskim Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego oraz Polskim Towarzystwem Turystyczno-Krajobrazowym – Oddziałem w Jastrzębiu Zdroju niektóre Zielone Szlaki bądź ich fragmenty pokrywają się z międzynarodową siecią tras rowerowych EUROVELO. Trasa Greenway, którą proponujemy jest jednocześnie fragmentem międzynarodowej trasy Eurovelo – 4.
Oświęcimski fragment trasy prowadzi przez całe miasto, ukazując jego najbardziej charakterystyczne punkty: starówkę, dolinę Soły, miejsca martyrologii i zabytki architektoniczne na obrzeżach aglomeracji

Przejazd, częściowo oznakowany, proponujemy rozpocząć od tereny byłego obozu KL Auschwitz II-Birkenau, będącego częścią Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau. Przy wejściu głównym znajdują się parking dozorowany (niestety brak stanowisk dla rowerów), punkt recepcyjny i informacja turystyczna. Przez teren dawnego obozu prowadzi oznakowana trasa zwiedzania; z wieży byłej głównej wartowni SS obejrzymy teren byłego obozu oraz wysłuchamy też informacji odtwarzanej w 12 językach.

W Brzezince, oprócz pozostałości komór gazowych, krematoriów i innych obiektów obozowych, zobaczyć można też rampę kolejową, na której lekarze SS przeprowadzali selekcje wśród Żydów przybyłych w kolejnych transportach. W 1967 r. na terenie byłego obozu odsłonięto Międzynarodowy Pomnik Ofiar Obozu Auschwitz.

Po opuszczeniu obozu jedziemy ul. Kombatantów, na jej przecięciu się z ul. Ofiar Faszyzmu [5,3 km - ilość przejechanych km] skręcamy w prawo i podążamy dalej ul. Ofiar Faszyzmu 0,7 km do najbliższego skrzyżowania z ul. Pławską. Tu kierujemy się w lewo na drogę podporządkowaną, tj. ul. Pławską, która w granicach miasta Oświęcim przybiera nazwę ul. Ostatni Etap. Po przebyciu 1,1 km dojeżdżamy do ul. Kolbego.

W budynku przy ul. Kolbego od sierpnia 1992 r. mieści się Centrum Dialogu i Modlitwy. W miejscu tym organizowane są spotkania, konferencje, odczyty i wystawy, przyjmowane są grupy turystów zainteresowanych spotkaniami i dialogiem z ludźmi różnych narodowości, kultur i religii. Ponadto Centrum gromadzi informacje dotyczące byłego obozu KL Auschwitz-Birkenau, ma bazę noclegową, stołówkę, prowadzi także działalność wydawniczą.

Obok budynku Centrum znajduje się Klasztor Kontemplacyjny Sióstr Karmelitanek Bosych. W 1984 r. osadzono siostry w budynku przeznaczonym na teatr w osadzie barakowej, znajdujący się w sąsiedztwie byłego obozu KL Auchwitz. Po dziewięciu latach mieszkające tam karmelitanki zostały zmuszone do opuszczenia obiektu z powodu licznych protestów organizacji żydowskich. Zrobiły to zgodnie z poleceniem papieża Jana Pawła II, aby uniknąć dalszych konfliktów i zadrażnień. Wybudowano dla nich nowy klasztor przy ul. Legionów, z przylegającym do niego kościołem pw. Obcowania Wszystkich Świętych. Siostry przeprowadziły się tam w maju 1993 r.

Po dojechaniu do ul. Kolbego skręcamy w lewo, a po 0,3 km w prawo – w ul. Spółdzielców, wychodzącą na wprost wjazdu na teren byłego obozu KL Auschwitz I będącego częścią Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau. Przy ul. Spółdzielców, po prawej, zlokalizowano nowe zaplecze turystyczne dla zwiedzających (parking strzeżony, restauracja, bary, poczta), a przy wejściu głównym do byłego obozu – punkt recepcyjny, informację turystyczną, bar, parking strzeżony.

Z parkingu wyjeżdżamy aleją w prawo (na wschód), oznaczoną zakazem ruchu, jakkolwiek droga ta jest na co dzień wykorzystywana przez rowerzystów. Po niespełna 400 m przegradza ją brama z otwartą dla pieszych furtką (wspomniane przejście jest czynne w godz. 4.00 – 22.00). Prowadzi tędy także szlak pieszy – niebieski Ewakuacji Więźniów Oświęcimia.

Po przekroczeniu furtki kierujemy się prosto do ul. Więźniów Oświęcimia (droga z pierwszeństwem przejazdu) i wyjeżdżamy naprzeciw bazy PPKS. Po lewej znajduje się osiedle rtm. Pileckiego, położone jeszcze w strefie ochronnej byłego obozu jako dawne osiedle obozowe. Skręcamy w lewo, by po ok. 200 m, zaraz za pomnikiem na Zbiorowej Mogile ostatnich 700 więźniów KL Auschwitz – tu także stoi pomnik ku czci żołnierzy Armii Radzieckiej – skierować się w prawo, tj. w ul. Obozową, prowadzącą przez os. Zasole.

Ulicą Obozową jedziemy ok. 0,5 km, by skręcić w 2. przecznicę po prawej, tj. ul. Polną. Od krańca ul. Szkolnej (jak zabudowa), na wylocie przecznicy ul. Krętej szlak kieruje się prosto na chodnik, do przejścia dla pieszych przez ul. Legionów, a następnie prosto na drogę wyłożoną płytami i oznakowaną zakazem ruchu z tabliczką niedotyczącą dojazdu do działek. W ten sposób pozostawiamy rondo po prawej, unikając jego objazdu niemal po jego całym obwodzie. W odległości ok. 0,5 km na północ od ronda znajduje się jeden z ważniejszych obiektów w Oświęcimiu: Międzynarodowy Dom Spotkań Młodzieży
Międzynarodowy Dom Spotkań Młodzieży

Pomysł wybudowania w Oświęcimiu Domu Spotkań pojawił się już w 1971 r., kiedy to delegacja niemieckiej Akcji Znaków Pokuty oficjalnie przedłożyła rządowi PRL prośbę o wydanie zgody na jego budowę. Miało to być miejsce, w którym młodzież z różnych krajów mogłaby się spotykać, aby rozmawiać o historii i pojednaniu między narodami. W 1986 r. przy współudziale władz miejskich Oświęcimia ukończono pierwszy pawilon Międzynarodowego Domu Spotkań Młodzieży (MDSM) – przy ul. Legionów. W listopadzie tego roku przyjęto w MDSM pierwsza grupę młodzieży. Dziesięć lat później Dom został rozbudowany. Powstał wtedy m.in. Dom Ciszy, który jest miejscem skupienia i medytacji.
Skręcamy w lewo w ul. Legionów (na północ), a następnie po kilkunastu metrach w prawo, w drogę prowadzącą między działkami z prawej a murem Stadionu Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji  z lewej. Przecinamy wał Soły, jadąc za biegiem drogi, kolejno łukiem w prawo, następnie w lewo, przez nadrzeczny lasek, dalej wzdłuż ciepłociągu. Po ok. 300 m od wału dojeżdżamy do mostu dla pieszych przez Sołę.
Tu należy pokonać 44 stopnie, pchając rower dość stromą pochylnią, by po ok. 100 m jazdy kładką sprowadzić jednoślad w analogiczny sposób na drugi brzeg Soły, do przebiegającego wzdłuż jej brzegu bulwaru dla pieszych.

Sprowadziwszy rower z kładki, warto zwrócić uwagę na tablicę usytuowaną na wysokości letniej kawiarni, informującą o wartościach przyrodniczych nadbrzeżnych lasów łęgowych. Tereny te zostały objęte ochroną i utworzono na nich zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Dolina rzeki Soły” , obejmujący m.in. kilka użytków ekologicznych.

Dalej jedziemy bulwarami – asfaltowym deptakiem – w kierunku Starego Miasta. Po prawej widoczny jest już na pierwszym planie kompleks kościoła i klasztoru Salezjanów, a w dalszym – położone na wyniosłości zamek i kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Po 0,5 km znajduje się wjazd na niestrzeżony parking (dogodne miejsce postojowe w rejonie Starego Miasta), skąd zobaczymy schody prowadzące na oświęcimską starówkę.

Od parkingu na krańcu ul. Bulwary jedziemy drogą jezdną pod most Piastowski, dalej dookoła wzgórza zamkowego do ul. Zamkowej.

Jeśli chcemy zwiedzić Zamek, należy teraz skręcić w prawo, by po ok. 150 m dotrzeć do wejścia prowadzącego do niego. Z kolei po drugiej stronie ul. Zamkowej, na pl. ks. Skarbka znajdują się Synagoga Chewra Lomdei Misznajot i Centrum Żydowskie.

Wracamy na ul. Zamkową i przejeżdżamy nią obok budynku Urzędu Gminy Oświęcim, następnie kierujemy się do skrzyżowania z ul. Górnickiego, gdzie skręcamy w prawo. Po ok. 0,1 km mijamy przecięcie się ulic Kościelnej i Klucznikowskiej, za którym jedziemy dalej prosto ul. Górnickiego. Po prawej stronie tej ulicy widoczna jest bryła parafialnego Kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny

Ścieżką rowerową podążamy wzdłuż ul. Dąbrowskiego, 1,7 km, aż do ul. Żeromskiego. Na tym odcinku, po 0,4 km, za placem targowym mijamy zabytkowy Cmentarz Żydowski, oznakowany dojazd do szpitala i pogotowia. Następnie skręcamy w ul. Żeromskiego, w lewo, zgodnie z drogowskazem informującym o osiedlu domków szeregowych.

Po ok. 0,5 km przy ul. Chemików znajdują się Hotel Olimpijski i zespół obiektów sportowych: kryta pływalnia i sztuczne lodowisko.

Ulicą Żeromskiego jedziemy ok. 150 m, skręcamy w prawo za oznakowaniem dojazdu do cmentarza komunalnego. Asfaltową drogą, w końcowym odcinku między garażami wzdłuż ciepłociągu, po ok. 300 m dojeżdżamy do zbiegu ulic Zwycięstwa i Chemików. Bez zmiany kierunku podążamy ul. Zwycięstwa prowadzącą wzdłuż muru zakładów chemicznych, obecnie Firma Chemiczna "Dwory" S.A.

Po 1,7 km jazdy ul. Zwycięstwa docieramy do Dworów (dawna wieś, obecnie dzielnica Oświęcimia). Na wysokości podwójnego łuku (w lewo i następnie w prawo), po lewej, znajduje się dawny park dworski z usytuowaną na wzniesieniu XIX-wieczną kaplicą Mauzoleum Hallerów. Biegnąc dalsze 500 m wśród zabudowy Dworów, trasa przekracza linię kolejową do Spytkowic [16,4 km ]. Po lewej, w odległości 300 m, jest przystanek PKP Dwory.

Za przejazdem kolejowym szeroka, asfaltowa szosa prowadzi terenem niezabudowanym, nader monotonnie prosto i równolegle do wału kanału. Po prawej widzimy stawy żwirowni, dalej tereny składowisk odpadów komunalnych. Po ok. 2,5 km szosa skręca w lewo, wyprowadzając nas na most nad kanałem przy śluzie [19,4 km]. Nie zmieniając kierunku, wjeżdżamy do wsi Dwory II i tu kończymy oświęcimski fragment zielonego szlaku.