Szlak Rowerowy "Dookoła Wyspy Kasibór"

Przebieg trasy:

Wsch. nabrzeże promów "Kasibór' - Pomnik Lotników RAF

Wsch. nabrzeże promów "Kasibór' - Basen U-Botów - Falochrony bramy torowej Kanału Piastowskiego - Zajęcze Łęgi - Kosciół Najświętszej Marii Panny - Kasiborska Kępa - Cmentarze Ewangelickie - Pomnik Lotników RAF

Wyspa Karsibór to kapitalne miejsce dla wszystkich spragnionych odpoczynku od zgiełku miasta, szukających kontaktu z naturą. Szlak prowadzi przez rozległe pustkowia Karsiboru- trzcinowiska i lasy nad Kanałem Piastowskim.

Początek trasy znajduje się w pobliżu wschodniego nabrzeża promów “Karsibór”. Stąd na wyspę Karsibór dostaniemy się dość nietpowym - bardzo długim i bardzo wąskim Mostem Piastowskim.

MOST PIASTOWSKI:

Przy długości ponad 370 m. ma jezdnię szerokości zaledwie 420 cm! W związku z tym obowiązuje na nim jednostronny ruch pojazdów, regulowany światłami. Most oddano oficjalnie z okazji 1000-lecia Państwa Polskiego, w 1966 roku. Do tego momentu jedynym połączeniem wyspy Karsibór ze światem był prom.

Tuż za mostem po zachodniej stronie szosy pojawia się obszerny, pusty basen portowy.

BASEN U-BOOTÓW - powstał w 1944 roku, jako stała baza promów wojskowych i miejsce postoju u-bootów 4 szkolnej flotylli Kriegsmarine ze Szczecina. Obok basenu stoi jeszcze ruina hali warsztatowej, w której obsługiwano zawijające tu okręty. Dziś z basenu korzystają głównie wędkarze.

Trasa wjeżdża najpierw nieco w głąb osady, do polany rekreacyjnej na skraju lasu. Wśród drzew, oprócz dominujących sosen można podziwiać wiele starych okazów dębu. Skręcamy w głąb lasu i nieco dalej docieramy do gruntowej drogi nad samym brzegiem Kanału Piastowskiego, zasłoniętej sufitem dębowych konarów, sięgających nad samą wodę. Tym pięknym traktem przejedziemy ok. 4 km, prawie aż do południowego krańca wyspy. Po minięciu zabudowań Urzędu Morskiego (stacjonują tu służby odpowiedzialne za za stan techniczny Kanału Piastowskiego) wyjeżdżamy na otwartą przestrzeń i po ok. 2,5 km. docieramy na wschodni falochron wychodzący w głąb Zalewu Szczecińskiego.

FALOCHRONY BRAMY TOROWEJ KANAŁU PIASTOWSKIEGO - wachodni falochron mierzy 430 m (czyli o 120 m mniej niż falochron zachodni). Obie budowle, które zastąpiły stare, zniszczone falochrony z początku XX wieku. Modernizacja południowego wylotu Kanału była największą inwestycją hydrotechniczną w Polsce od 50 lat. Falochrony ułatwiają statkom wychodzenie i wychodzenie z Kanału Piastowskiego.

       Po powrocie z falochronu czeka nas jazda wśród wspaniałych krajobrazów łąk i pastwisk południowego krańca wyspy, na których można podziwiać duże stada pasących się koni. Mijamy samotne zagrody przysiółku “Zacisze” i przejeżdżamy skrajem Karsiborskiego Lasu. To bardzo stary jego fragment, z olbrzymimi dębami i bukami, na których często zobaczyć można wypatrujące zdobyczy orły bieliki. W końcu trasa dociera do Zajęczych Łęgów - trzcinowych łąk ciągnących się aż po horyzont. Wjeżdżamy na nie drogą z betonowych płyt. Jeszcze kilkaset metrów i - chciałoby się powiedzieć - “wpływamy na suchego przestwór oceanu”, w ogromne otwarte przestrzenie, między falujące łany trzcin. Wokół mnóstwo ptaków.

ZAJĘCZE ŁĘGI - Olbrzymie, 130-hektarowe trzcinowisko, na którym prowadzi się regularną plantację trzciny pospolitej. Roślina jest tu uprawiana podobnie jak zboże - co rok koszona, a potem i suszona w wielkich suszarniach na zachodnim skraju trzcinowisk. Sprzedaje się ją do Niemiec, gdzie wykorzystywana jest głównie do krycia dachów.

Po wyjeździe z trzcinowisk trasa wiedzie między zabudowaniami osady. Szlak wjeżdża na główną asfaltową drogę, ulicę 1 Maja, by chwilę potem minąć niepozorny, ale bardzo cenny historycznie kościółek otoczony szpalerem starych drzew.

KOŚCIÓŁ NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY - stoi w miejscu historycznej przeprawy przez Świnę do Przytoru na prastarym szlaku handlowym wokół Bałtyku. Wg. różnych źródeł pierwotne założenie budynku ma pochodzić z XV lub z połowy XVI wieku (na pewno z tego pierwszego okresu datował się oryginalny, zrabowany w latach 90. gotycki ołtarz). W 1630, w oczekiwaniu na przeprawę swoich wojsk, w kościelnej plebanii kwaterował przez 5 dni szwedzki król Gustaw II Adolf. W 1826 kościółek przebudowano wg. projektu jednego z najwybitniejszych pruskich architektów, autora m.in. licznych gmachów Berlina, oraz poczdamskiego zamku Babelsberg, Karla Friedricha Schnikla.

Jeszcze kilka zakrętów i po stronie wody pojawia się zagroda ze starą rybacką chatą krytą strzechą (pochodzi z XVIII wieku). Tu od szosy odchodzi na północ łąkowa droga przez mostek, do Ostoi Ptaków “Karisiborska Kępa”.

KARSIBORSKA KĘPA - delta Świny, leżąca na wielkim odrzańskim szlaku migracyjnym ptaków jest rajem dla ornitologów. W 1993 roku Ogólnopolskiemu Towarzystwu Ochrony Ptaków udało im się wykupić sporą część sąsiadujacej z Karsiborem Karsiborskiej Kępy i stworzyć 180-hektarowy rezerwat ptaków. Chlubą rezerwatu jest licznie gniazdujący tu, bardzo rzadki gatunek wróblowatych - Acrocephalus Paludicola, czyli wodniczka. Ale ze specjalnie zbudowanej wieży obserwacyjnej na Kępie można zobaczyć także wiele innych ciekawych ptaków - w ich dostrzeżeniu i rozpoznaniu może pomóc przewodnik z O.T.O.P.

Kilkaset metrów od zjazdu z Kępy, od głównej ulicy odchodzi skosem na południowy zachód ulica Ogrodowa. W tym miejscu szlak odbija polną drogą między posesjami - ul. Kwiatową - i przez pole dociera do zagajników, w których kryją się zabytkowe cmentarze.

CMENTARZE EWANGELICKIE - najlepiej zachowane poniemieckie cmentarze na Pomorzu Zachodnim, wpisane ostatnio do rejestru zabytków. Ocalały tu fantazyjnie kute ogrodzenia grobów, a czasem nawet ceramiczne tabliczki, z widocznymi napisami, głównie z końca XIX w. Cmentarzem opiekuje się świnoujskie Towarzystwo Naukowe im. Karola Estreichera, które organizuje tu m.in polsko-niemieckie akcje sprzątania cmentarza.

       Minąwszy cmentarze zapuszczamy się w las, i klucząc traktami trafiamy do pomnika uwieńczonego samolotowym skrzydłem, stojącego na pagórku, w cienistej olszynie.

Ostatni odcinek trasy wiedzie drogą przez dębowo-sosnowy Karsiborski Las, by w końcu wśród gospodarstw dotrzeć do głównej szosy przy brzegach Starej Świny. Chwilę potem (o ile jest akurat zielone światło) wjeżdżamy już z wyspy Mostem Piastowskim.

POMNIK LOTNIKÓW RAF - miejsce pamięci siedmiu lotników Lancastera Mk.I, z legendarnego 617 szwadronu RAF “Dambusters” (przydomek nadany po udanym bombardowaniu potężnych tam w Zagłębiu Ruhry). Samolot został zestrzelony 16 kwietnia 1945 roku, w trakcie udanego bombardowania pancernika “Lutzow” pięciotonowymi bombami “Tallboy” (potężny krater po jednej z tych bomb pozostał do dziś w Karsiborskim Lesie). Wg. przekazów zwłoki lotników miał pochować w tym miejscu Polak przebywający w Karsiborze na robotach wojennych. W późniejszych latach ciała Brytyjczyków przeniesiono na poznański cmentarz wojskowy. W miejscu grobu urządzono charakterystyczny pomnik, uwieńczony pierwotnie oryginalnym skrzydłem Lancastera.