„Trasa cisowa”

Przebieg trasy:

Czarne – Koczała

Czarne – Międzybórz – Sporysz – Suszka – Płocicz – Koczała

Główne atrakcje: pozostałości zamku krzyżackiego, kościół parafialny p. w. Wniebowstąpienia NMP w Czarnem, rezerwat „Cisy w Czarnem”, kościół p. w. Podwyższenia Krzyża Świętego w Międzyborzu

Wyruszając z Czarne ulicą Zamkową, po lewej stronie mijamy pozostałości zamku krzyżackiego, na którego fundamentach stoją obecnie budynki Domu Pomocy Społecznej. Jedziemy szosą do granicy miasta, za ostatnim zabudowaniem skręcamy w lewo i jedziemy drogą żużlową. Przejeżdżamy prze drewniany  most na Czernicy. Przejeżdżamy przez skrzyżowanie leśnych wyjeżdżonych dróg, mijamy drogę w prawo, zaraz potem dwie w lewo, a następnie skręcamy w prawo zgodnie z czerwonym szlakiem pieszych. Mijamy wiele leśnych dróg, lecz nie zważamy na nie i jedziemy wciąż prosto przez gęste, ciemne bory. Przejeżdżamy przez okolice gdzie w XIX w. znajdowała się huta szkła. Pozostałością po niej są liczne odłamki szkła butelkowego, widoczne na drodze. Na niektórych odcinkach droga jest wręcz wybrukowana tym szkłem. Miłośnicy pamiątek mogą znaleźć tam całkiem interesujące okazy. Jedziemy dalej, wkrótce docieramy do szosy Czarne-Międzybórz. Skręcamy w lewo, jedziemy szosą ok. 1 km po prawej znajduje się tabliczka informacyjna, kierująca nas do rezerwatu „Cisy w Czarnem”, jednego z największych skupisk cisa w Polsce.

Cisy w Czarnem (pow. 25,20 ha) - rezerwat leśny, obejmuje jedno z najbogatszych stanowisk cisa w Polsce. Cis w wieku ok. 200 lat rośnie w drzewostanie bukowo sosnowym. W runie występuje m. in. gwiazdnica wielokwiatowa, pszeniec gajowy, kokoryczka wielokwiatowa, zawilec gajowy. Dość licznie występuje również bluszcz. Na terenie rezerwatu znajduje się ok. 520 egzemplarzy cisa w formie drzewiastej, o pierśnicy 10 do 50 cm, w wieku ponad 200 lat. Liczba egzemplarzy męskich wśród cisów stanowi ok 60%. Ostatnio występuje regres głównego przedmiotu ochrony. Rezerwat ma duże znaczenie dla badań nad ekologią cisa.

Jedziemy dalej, przejeżdżamy przez rozległą polanę, na której położona jest m. Poręba. Wkrótce docieramy do Międzyborza. Przejeżdżamy przez wieś, mijamy z prawej neogotycki kościół p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego. Na krańcu wsi przejeżdżamy prze most na rzece Białej. Jedziemy jeszcze ok. 2 km przez las i dojeżdżamy do ruchomej szosy  A 23 w m. Sporysz. musimy tu skręcić w prawo i przejechać ok. 600 m tą szosą, po czym skręcamy w lewo, szosą w kierunku Lipczynka. Jedziemy ok. 4 km mało uczęszczaną szosą prze las. Po drodze mijamy po lewej stronie drogę do Płocicza. Dojeżdżamy do m. Suszka. Za mostem na Rudzie skręcamy w  lewo w leśną drogę. Na pierwszym rozjeździe za wsią jedziemy w lewo. Potem konsekwentnie jedziemy obroną drogą, po przejechaniu 4 km wyjeżdżamy z lasu. Wkrótce dojeżdżamy do m. Płocicz. Tu skręcamy w prawo i jedziemy żużlową drogą w kierunku Koczały. Po ok. 2 km wyjeżdżamy na asfaltową drogę i jedziemy prosto do Koczały. Tuż przed torami docieramy do szosy Koczała-Przechlewo. Tu skręcamy w lewo i dojeżdżamy do centrum wsi.