Trasa do źródeł Gzówki

Przebieg trasy:

Jedlnia Letnisko - Jedlnia Letnisko

Jedlnia Letnisko - Słupica - Cudnów - Czarna - Podgóra - Czarny Lasek - Gzowice - Jedlnia - Czarny Lasek - Lipiny - Budy Niemianowskie - Budy Gzowskie - Gzowice Folwark - Piotrowice - Jedlnia Letnisko

Wycieczka ma na celu poznanie miejsca, gdzie bierze początek rzeka Gzówka, na której utworzony został zalew w Jedlni Letnisku. Z Jedlni jedziemy w kierunku Słupicy, Cudnowa i dojeżdżamy do przystanku PKS w Czarnej. Za przystankiem skręcamy w prawo do Helenowa. Po lewej stronie znajduje się utworzony w 1985 roku rezerwat torfowiskowy "Ługi Helenowskie" Skręcamy w lewo i jedziemy odwiedzić niezwykle urokliwe miejsca:: Staw Jagodny z wypływającą z niego Księżą Rzeką, która koło Suchej wpada do Mirenki, będącej głównym dopływem Zagożdżonki oraz Ług Tczowski z przepływającą Zwoleńką. Ługi Helenowskie stanowią fragment największego bagna w Puszczy Kozienickiej, zwanego " Wielkim Ługiem" Tu, wczesną wiosną bieli się od wełnianki- rośliny charakterystycznej dla torfowisk. Wracamy na wcześniejszą trasę i kontynuujemy jazdę do wsi Podgóra, gdzie nie dojeżdżając do szosy skręcamy w prawo. Docieramy do piaszczystych ugorów i pól uprawnych ciągnących się w odległości ok. 200-300m równolegle do szosy Radom –Lublin. W pewnym miejscu widzimy mały szpaler zarośli typowo mokradłowych – a między nimi rowek, w którym po kilku metrach pojawia się woda. Taki niepozorny jest początek Zwoleńki. Piaszczystą drogą pod lasem zmierzamy do wioski Czarny Lasek. Tu napotykamy na mały problem, ponieważ droga do interesującego nas śródleśnego jeziorka prowadzi przez prywatną posesję, ale gospodarz na ogół ma bramy pootwierane i życzliwie przepuszcza ludzi. Z jeziorka wypływa błotnistym rowkiem strumyk, będący początkiem Gzówki, która " nabiera mocy" na mokradle między jeziorkiem a drogą wiodącą przez wieś Czarny Lasek. Pod mostem płynie już raźnie rzeczka, która kieruje się najpierw na południe a następnie skręca w kierunku północnym do Gzowic i Jedlni. Stoimy przed wyborem: możemy wracać do Jedlni Letnisko lub zwiedzić rezerwat przyrody "Miodne", w którym znajduje się ścieżka przyrodniczo-leśna o tej samej nazwie oznakowana białymi strzałkami. Całkowita długość ścieżki wynosi 3,5 km i zawiera 15 przystanków tematycznych oraz miejsca wypoczynku.
    Jeżeli wracamy do domu, to kierujemy się z Czarnego Lasku do następujących wsi: Lipiny, Budy Niemianowskie, Budy Gzowskie, Gzowice Folwark, Piotrowice bywreszcie dotrzeć do Jedlni Letniska. Jak wynika z trasy, przy okazji zobaczenia źródeł Gzówki poznajemy także najbliższą okolicę. Warto wiedzieć, że Gzowice należą do najstarszych wsi w radomskim i są notowane już w XII wieku., a w czasach Władysława Jagiełły pracowało kilka młynów na Gzówce. Ludzie z Jedlni i Gzowic walczyli pod Wiedniem i zostali wynagrodzeni przez króla Jana III Sobieskiego w roku 1685.
    Jeżeli postanowiliśmy odwiedzić rezerwat "Miodne" i zdobyć wiedzę przyrodniczą, to musimy wrócić na drogę, którą przyjechaliśmy z Helenowa i między parkingiem a leśniczówką skręcić w prawo ( około 150 metrów od przystanku PKS w Podgórze przy szosie Radom –Zwoleń ), gdzie znajduje się pierwszy i nieopodal ostatni przystanek ścieżki przyrodniczo- leśnej. Powrót tą samą trasą (do Helenowa, Czarnej, Cudnowa, Słupicy i Jedlni) lub przez Czarny Lasek i dalej, jak opisano wyżej.