Trasa numer 1

Przebieg trasy:

Narol - Narol

 

Narol – Młynki - trasa szlaku południowego - Huta Szumy – Korkosze - Rezerwat przyrody "Nad Tanwią" – Rebizanty - Pomnik ku czci pomordowanych mieszkańców Huty Różanieckiej (punkt widokowy) - Huta Różaniecka – Maziarnia - Stawy – „Góra Grochy” - Narol

Początek trasy - droga leśna w prawo za siedzibą Nadleśnictwa Narol od głównej drogi Narol - Lubaczów

Wjeżdżamy z drogi głównej Narol-Lubaczów, w drogę leśną w prawo, ok. 100 m za zabudowaniami Nadleśnictwa Narol. Stoją przy niej tablice informacyjno-poglądowe ścieżki dydaktyczno-przyrodniczej "Bukowy Las". Droga kamienna, ale dobra do jazdy rowerem. Po obu stronach trasy dominuje prawie na całej trasie las sosnowy . Na początku mamy sosnę z podrostem buka. Po lewej stronie po ok. 1 km jazdy - rosną trzy kosodrzewiny - drzewo lub krzew z rodzaju sosny, płożącej się, o gałęziach wznoszących się. Występowanie jej w okolicach Narola jest dużą osobliwością, gdyż występuje ona ponad górną granicą lasu, szczególnie w Karpatach i Sudetach.
Runo w drzewostanie jest stosunkowo ubogie. Dominującym gatunkiem jest borówka czarna - roślina objęta częściową ochroną gatunkową, której owoce w okresie wczesnego lata okoliczni mieszkańcy zbierają na przetwory a także na sprzedaż. Owoce stanowią świetny środek przeciw biegunce, a wyciąg z jagód borówki używany jest jako środek wzmacniający ścianki naczyń krwionośnych oraz poprawiający ostrość wzroku. Liście borówki mają działanie ściągające, regulują też poziom cukru we krwi. W lasach sosnowych wśród ptaków gatunkiem dominującym jest rudzik, zięba, dzięcioł duży, strzyżyk i sikora sosnówka.
Z innych ptaków spotkać można tutaj również: sójkę, czubatkę, bogatkę. Po przejechaniu ok. 1,5 km droga rozwidla się, my skręcamy w prawo. Po prawej stronie drogi widzimy kilka zabudowań miejscowości Młynki.
W miejscowości Młynki zachował się stary młyn wodny. W ramach przyjętego przez województwo podkarpackie Programu Małej Retencji Wodnej, ze środków Marszałka Województwa Podkarpackiego, budżetu gminy Narol oraz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej została sfinansowana budowa zbiornika wodnego w Narolu - Młynkach. Zbiornik „Narol - Młynki” położony jest w bezpośrednim sąsiedztwie rzeki Tanwi. Posiada pojemność 33 600m³, powierzchnię lustra wody 2,80 ha oraz średnią głębokość około 1,20 m. Lokalizacja zbiornika jest wyjątkowo korzystna. Zlewnia rzeki Tanwi należy do zasobnych w czyste wody z uwagi na ich źródliskowy charakter oraz 70% udział w zlewni terenów zalesionych, a także bliskie sąsiedztwo Południoworoztoczańskiego Parku Krajobrazowego oraz Parku Krajobrazowego Puszczy Solskiej.

Po lewej stronie zrąb zupełny wykonany dwa lata temu. Prowadzona jest na jego powierzchni uprawa brzozowo-sosnowa. Nad zrębem nocą można zaobserwować żerującego lelka kozodoja.

Z innych ptaków zobaczymy tutaj trznadla, świergotka drzewnego, gąsiorka. Czasami czatuje tutaj na leśne gryzonie myszołów a wieczorem sowy: puszczyk, uszatka i być może rzadka włochatka.
Na drzewach od czasu do czasu pojawiają się oznakowania żółtego pieszego szlaku turystycznego. Po prawej stronie w głębi lasu widać postawiony przez leśników paśnik dla zwierzyny. Przy drodze widzimy osuwisko piaskowe z wystającymi konarami sosny. Po przejechaniu ok. 3 km kolejny zrąb z uprawą sosnową, modrzewiem, brzozą oraz pozostawioną jodłą. Na następnym rozwidleniu skręcamy w lewo. Cały czas nam towarzyszy pieszy żółty szlak turystyczny. Droga jest piaszczysta, lepiej jechać na pewno rowerami górskimi.
Otaczają nas cały czas drzewostany sosnowe z jodłą, gdzieniegdzie gniazdowo rosną świerki.
W runie rosną głównie borówka czarna i brusznica. Z tej ostatniej zbiera się liście, które mają zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym, używane jako środek dezynfekcyjny przy zapaleniu dróg moczowych. Nie zalecany jest do dłuższego stosowania gdyż może dojść do uszkodzenia wątroby. Po przejechaniu ok. 6 km dojeżdżamy do drogi asfaltowej, skręcamy w lewo i wjeżdżamy do wsi Huta Szumy.

Huta Szumy – osada powstała przy nieistniejącej już hucie eksploatującej miejscowe darniowe rudy żelaza, należące do ordynacji zamojskiej. Miejscowość pierwotnie nazywano Hutą Starą, lecz nazwa ta bardzo się rozpowszechniła i dla odróżnienia miejscowość przemianowano na Hutę Szumy, której nazwa nawiązuje do pobliskich wodospadów na rzece Tanwi.

We wsi, wśród niewielkiej liczby zabudowań, na rozstaju dróg budowa nowej kapliczki. Wyjeżdżamy ze wsi, kierując się w drogę na wprost, wjeżdżamy w pola uprawne. Na polach możemy zaobserwować skowronki a tam gdzie miedze porastają krzewy gąsiorka.
Znowu wjeżdżamy w las sosnowy. Towarzyszy nam żółty szlak. Po lewej stronie - krzyż wapienny, charakterystyczny element Roztocza. Krzyże w tym regionie stawiano przy drogach, na miedzach oraz wśród pól, nie mówiąc o cmentarzach i przy kościołach.
Do 1947 roku te rękodzieła wykonywali artyści z Ludowego Ośrodka Kamieniarskiego w Bruśnie Starym. Wiele z tych arcydzieł zachowało się, niestety niektóre poginęły, niektóre zniszczył ząb czasu. Bezpośrednio przy lesie usadowił się nieduży przysiółek Korkosze.

Po prawej stronie, już w województwie lubelskim, widzimy dolinę Tanwi, nad którą pobudowano dość sporą liczę domków letniskowych. Niestety dostęp do rzeki jest w wielu miejscach ogrodzony, a niektóre z domków stanowią prawdziwą twierdzę. Po przejechaniu odcinka ok. 9 km od początku naszej trasy, po lewej stronie drogi widać przedrosty świerka w drzewostanie sosnowym. Po lewej znowu domki letniskowe.
Dojeżdżamy do wsi Rebizanty, przecinamy drogę asfaltową prowadzącą w prawo do Suśca, w lewo do Huty Różanieckiej. Drogą polną kierujemy się do rezerwatu "Nad Tanwią" położonego ok. 1 km od wymienionej drogi asfaltowej. Po prawej - w oddali zabudowania Rebizantów, a przy naszej drodze wapienny krzyż z trzema pomnikowymi lipami.
Przy rezerwacie pole namiotowe "U Gargamela". Przy rezerwacie również niewielki sklepik, w którym można zaopatrzyć się w napoje i coś do zjedzenia.

Rezerwat „Nad Tanwią” - zajmuje powierzchnię 41,33 ha, chroni liczne progi skalne wypreparowane w dnie rzeki oraz wysokie zbocza doliny wraz z szatą roślinną. Z tej ostatniej reprezentowane są tutaj m. in. olsza szara, jodła, sosna i świerk, a z mniejszych roślin rosiczka długolistna i lilia złotogłów. Sama rzeka jest siedliskiem coraz rzadziej spotykanego w środowisku naturalnym pstrąga potokowego. Ciąg niewielkich wodospadów zmienia leniwie płynącą rzekę w rwący potok o górskim charakterze. Rezerwatowi towarzyszy ścieżka dydaktyczna mająca na celu przybliżyć zagadnienia związane z życiem lasu i z procesami w nim zachodzącymi. Na przystankach opisane są również progi zwane „szypotami”. Na każdym z czternastu przystanków rozpatrywany jest inny element ekosystemu leśnego i łąkowego.

Nad samą rzeką można zauważyć żółtego ptaka z długim ogonem to pliszka górska.

Przez rezerwat przechodzą szlaki niebieski i żółty, a ścieżka oznakowana jest białym kwadratem z czerwoną przekątną. Wracamy po wrażeniach z nad Tanwi, do drogi asfaltowej i kierujemy się w prawo w kierunku wsi Huta Różaniecka.

Wjeżdżamy pod górę. Proponujemy się tu zatrzymać na chwilę, aby z tego pięknego punktu widokowego podziwiać panoramę Puszczy Solskiej, a przy pomniku minutą ciszy uczcić pamięć mieszkańców Huty Różanieckiej pomordowanych w czasie II wojny światowej.
Z punktu widokowego na lewo widać samotne drzewo wśród pól, a w oddali rezerwat " Las  Bukowy", na wprost wieś Hutę Różaniecką, w kierunku północnym - widok na Krasnobrodzki Park Krajobrazowy, na miejscowości Susiec i Grabowicę. Przy pomniku stoi wysoka wieża Energetycznej Korporacji Zamojskiej.

Huta Różaniecka – niewielka miejscowość powstała dzięki eksploatacji lasu głównie poprzez taką działalność jak: smolarstwo, węglarstwo, gonciarstwo. Istniała tu od 1713 r. huta szkła zwykłego, która została sprzedana Hermanowi Brunickiemu w 1818 r. Większość mieszkańców przed II wojną światową była wyznawcami obrządku rzymskiego i należała do parafii w Płazowie, część zaś wyznania greckokatolickiego. Z tą grupą związana jest cerkiew pod wezwaniem św. Mikołaja z 1835 roku, która została spalona w trakcie pacyfikacji wsi przez Niemców 26 czerwca 1943 r. i pozostała w postaci ruiny do dnia dzisiejszego. Charakter zabytkowy nosi dobrze zachowana murowana kapliczka z początku XX wieku, oraz niektóre domostwa wykonane w całości z drewna.

Przejechaliśmy trasę ok. 13 km, jesteśmy w Hucie Różanieckiej. W centrum wsi na skrzyżowaniu stoi wapienny krzyż, budka telefoniczna, sklep spożywczy, troszeczkę dalej widać gniazdo bocianie na słupie. Bociany białe w tej miejscowości na polach odbywają w sierpniu zlotowiska tzw. „sejmiki bocianie”.

Jedziemy dobrą drogą asfaltową w kierunku Rudy Różanieckiej. Na długości ok. 1km po lewej i prawej stronie zobaczymy pola uprawne z gniazdującymi tutaj skowronkami polnymi. Wjeżdżamy znowu w las sosnowy, teraz z większą ilością brzozy białej oraz domieszką olchy. Widać, że jest to siedlisko wilgotniejsze i zmienia się skład gatunkowy ptaków. Obok występujących w lesie sosnowym: zięby, sosnówki i dzięcioła dużego zobaczymy; gajówkę, piecuszka, świstunkę leśną. Przy drodze po prawej stronie przystanek PKS Maziarnia. Podrost jest tu gęściejszy z domieszką jodły. Dojeżdżamy do kolejnego pomnika ku czci pomordowanych mieszkańców Huty Różanieckiej w czasie II wojny światowej.
Jadąc dalej, radzimy zwrócić uwagę na napisy na niektórych drzewach leśnych - są to opisy oddziałów leśnych. Po przejechaniu pośród lasu ok. 18 km od początku trasy skręcamy w drogę w lewo. Tu jest też południowa granica Parku Krajobrazowego Puszczy Solskiej.
Po prawej stronie nieużytkowane stawy rybne, bogate w roślinność stawową: trzcinę, pałkę wodną, mozgę trzcinowatą i inne. Stawy są również wspaniałym siedliskiem dla ptaków związanych z środowiskiem wodnym: kaczek (cyranki i krzyżówki), potrzosa, czapli siwej, łozówki, remiza, kokoszki wodnej, łyski, błotniaka stawowego, trzciniaka. Żeruje tutaj rzadki bocian czarny i bielik.

Wieczorem siedząc na grobli stawowej istnieje szansa zobaczenia dwóch płochliwych ssaków bobra europejskiego oraz wydry.
Opuszczamy stawy, po prawej stronie w odległości ok. 20 m od drogi w lesie widoczne miejsce wypoczynkowe (stół, zadaszenie i ławki). Jedziemy dobrą drogą asfaltową łączącą Narol z Rudą Różaniecką (duży skrót). Dalej towarzyszą nam lasy sosnowe, z podrostem jodły, świerka, gniazdowo występuje dąb. Dość często pojawia się brzoza. Na całej trasie w okresie wysypu grzybów możemy zatrzymać się aby pozbierać je na kolację lub na zimę do suszenia czy konserwacji. Lasy "roztoczańskie" obfitują w różne gatunki grzybów, uważajmy na trujące, czy takie co do których mamy wątpliwości. Na korze sosen widzimy różne gatunki porostów. W miejscach gęsto porośniętych młodymi drzewami jodły gniazduje – gil.


Na długości ok. 20 km od początku trasy po lewej stronie widzimy sosny oznakowane białymi pasami. Tak oznaczone są drzewa dorodne, tzn. takie które za kilkadziesiąt lat stanowić będą dobry materiał budowlany. Trochę dalej po prawej - drewniany budyneczek z napisem "Domek Antoniego". Wjeżdżamy w drzewostany bukowe. Tutaj napotkamy bardzo charakterystycznego dla tego środowiska ptaka muchołówkę białoszyją.

U podnóża "Góry Grochy" zauważyć można po prawej stronie kamieniołom wapienny. Można na chwilę zboczyć w lewo, do rezerwatu " Las Bukowy ".

Rezerwat „Las Bukowy” o pow. 41,33 ha, ma za zadanie ochronę pozostałości pralasów bukowych wypieranych do dnia dzisiejszego przez sosnę. Występuje tu podgórska odmiana buczyny karpackiej o wysokim stopniu naturalności, z licznymi egzemplarzami roślin chronionych porastających najwyżej położony fragment Parku Krajobrazowego Puszczy Solskiej. Poprowadzona przez rezerwat ścieżka dydaktyczno – przyrodnicza „Bukowy Las” zwraca uwagę na ponad 150-letnie drzewostany buków i jodeł oraz na kwitnące wiosną łany czosnku niedźwiedziego. 1,5-kilometrowy spacer pozwala na psychiczny i fizyczny wypoczynek jak i podniesienie poziomu wiedzy z zakresu przyrody.

Po ewentualnym spacerze po ścieżce dydaktyczno-przyrodniczej wracamy do drogi asfaltowej, którą dalej jedziemy do osady leśnej Łozy. Tutaj znajduje się klucz do szlabanu, w przypadku gdyby ktoś w innym terminie wybrał się na ścieżkę samochodem lub autokarem. Znowu lasy sosnowe. Znowu duże ilości borówek lub grzybów, w zależności od pory roku. Powoli zbliżamy się tą trasą do końca naszej wycieczki. Mimo długości ok. 25 km trasa jest bardzo przyjemna, ma charakter rekreacyjny. Lasy sosnowe dostarczają na bieżąco olejków aromatycznych. Raz po raz dobiegają nas odgłosy ptasiego świata w gorące południe w lecie słychać głównie wytrwale śpiewającą ziębę. Latem słychać śpiew ptaków jedynie rano i wieczorem wiosną rozbrzmiewają śpiewy od świtu do zmierzchu. Piasek w okresie słonecznych dni daje nam poczucie przebywania i spacerowania nad morzem lub jeżdżenia po tamtejszych drogach. Oprócz rekreacji możemy również ten czas wykorzystać na zbieranie jagód i grzybów.