Trasa rowerowa po krainie jezior, lasów i węgla

Przebieg trasy:

Łęczna

Łęczna - Łęczna

Łęczna jest nie tylko stolicą powiatu, ale stanowi też symboliczną bramę na Pojezierze Łęczyńsko-Włodawskie. Trasa tej wycieczki przebiega w większości przez południową enklawę Parku Krajobrazowego „Pojezierze Łęczyńskie”.
Wyruszając z Łęcznej w kierunku północnym, warto zatrzymać się na chwilę w Ludwinie, aby zobaczyć pozostałości zespołu dworskiego z końca XIX wieku. Dawny budynek Urzędu Gminy, z charakterystycznymi kolumnami, pochodzi z tego samego okresu.

Zaraz po przekroczeniu Kanału Wieprz-Krzna, odgałęzia się lokalna droga do wsi Dratów. Widać z niej duże rozlewisko zbiornika retencyjnego (ok. 170 ha),
który powstał z jeziora Dratów w wyniku prac melioracyjnych. Akwen jest obwałowany i otacza go szeroki pas zarośli szuwarowych. Często można zastać tu wędkarzy, którzy łowią ryby z łodzi lub pontonu.
Stojący na brzegu kamienny obelisk wystawiono w 1928 roku – w 10-lecie odzyskania niepodległości Polski.
We wsi góruje sylwetka murowanej cerkwi prawosławnej w stylu klasycystyczno-bizantyńskim pw. św. Mikołaja, z ok. 1880 roku. Świątynia została ostatnio odnowiona, a przed ogrodzeniem postawiono tablicę informacyjną z historią parafii.

Kilka kilometrów dalej na płn.-zach. leży następne jezioro zaporowe - Krzczeń. Do zachodniego brzegu jeziora dochodzi droga, która wiedzie wcześniej przez

Kolonię Dratów. To małe niegdyś jezioro, o powierzchni 19,8 ha, jest dzisiaj dużym rezerwuarem wody o pow. 170 ha w obrębie obwałowania. W zakrzywieniach licznie gnieżdżą się słowiki szare, łozówka i rokitniczka, a z rzadszych gatunków - dziwonia i strumieniówka. Podwodne łąki i zarośla szuwarowe są dobrym miejscem do żerowania ryb karpiowatych, które są poławiane przez wędkarzy.

Zupełnie inny charakter ma jezioro Rogóźno (57 ha). Najdogodniejszy dostęp do wody jest od strony północnej, od Ośrodka Sportów Wędkarskich „Bogdanka”.

Miłośnicy czynnego i biernego wypoczynku mają do dyspozycji plażę, kąpielisko, pomost i sprzęt pływający. Na brzegu zachodnim zlokalizowany jest Ośrodek
Wypoczynkowy Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Owalny kształt misy jeziornej, znaczna głębokość (24,5 m), duże nachylenie brzegów i czysta woda
uzasadniają krasową genezę jeziora Rogóźno.

Podobny, wypoczynkowo-rekreacyjny, charakter ma nieodległe jezioro Łukcze. Przybrało ono łukowaty czy też nerkowaty kształt, ponieważ składa się z dwóch
połączonych mis jeziornych o łącznej powierzchni 56,5 ha. Maksymalna głębokość dochodzi do 9 m. Na piaszczystym, wschodnim i północno-wschodnim brzegu znajdują się nieduże ośrodki wypoczynkowe, a w ich sąsiedztwie dziesiątki prywatnych domków letniskowych.

Spacerując brzegiem jeziora, można zaobserwować różne zespoły roślin wodnych. Pas szuwarów złożony jest głównie z pałki wąskolistnej, trzciny i oczeretu. W odkrytych miejscach daje się zauważyć asocjacje lilii wodnych.

Na zachodnim brzegu jeziora Łukcze, kryje się wśród lasu bagiennego i torfowisk jeziorko Łukietek. Jest ono perełką przyrodniczą godną miana rezerwatu. Na płytkiej wodzie zielenią się liście grzybienia północnego z okazałymi kwiatostanami. Krzewinki bagna zwyczajnego, zajmujące wraz z karłowatymi sosnami i brzozami podmokłe brzegi, wydzielają intensywną woń. Znawcy flory reliktowej wypatrzą rzadkie gatunki roślin: rosiczki, pływacza drobnego, jeżogłówkę mniejszą, turzycę strunową, żurawinę błotną i jagodę bagienną.

Położone na północnym skraju powiatu łęczyńskiego jezioro Zagłębocze (59 ha, 23,3 m gł.) należy do ulubionych miejsc wypoczynkowych na Pojezierzu. Oferuje
ono piaszczyste plaże, czystą wodę i urocze sąsiedztwo lasu, pól i łąk. Tutejszy ośrodek wypoczynkowy udziela noclegów, prowadzi wypożyczalnię sprzętu
pływającego i zapewnia kompleksowe usługi gastronomiczne.

Kolejne jezioro na naszej trasie to Piaseczno (84,7 ha, 38,8 m gł.). Może ono oczarować każdego turystę widokiem lazurowej, przezroczystej wody, nieprzebraną głębią, złocistymi plażami i otoczeniem. Na wschodnim brzegu zlokalizowany jest Ośrodek Wypoczynkowy Akademii Rolniczej w Lublinie specjalizujący się w usługach żeglarskich. Zachodni brzeg jeziora, który osłonięty jest sosnowo-brzozowym lasem, ma duże, ładne, strzeżone kąpielisko z pływającym pomostem. W jego pobliżu znajduje się nowoczesny ośrodek wypoczynkowy z polem namiotowym i wypożyczalnią sprzętu pływającego. Z tego miejsca prowadzi przez las w kierunku zachodnim ścieżka przyrodnicza o długości ok. 0,7 km, umożliwiająca dotarcie do rezerwatu „Jezioro Brzeziczno”, o pow. 98,7 ha. Otoczone torfowiskami i lasem bagiennym jeziorko ma tylko 7,5 ha powierzchni i jako dystroficzne znajduje się w końcowym stadium zarastania i zaniku. Rezerwat jest ostoją chronionych lub bardzo rzadkich gatunków flory reliktowej, głównie północnej.

Przykładem jeziora eutroficznego, którego wody zawierają duże ilości składników pokarmowych, przez co mocno zarośniętego, jest Bikcze (3,3 m gł.). Zejście na jego brzeg możliwy jest tylko od strony wschodniej, od przysiółka Ostrówek. Pierwotnie jezioro Bikcze miało 85 ha powierzchni, a po obwałowaniu i włączeniu w system melioracyjny zajmuje 123 hektary.

Szutrowa droga, wiodąca przez rozległe łąki, doprowadza do wsi Kaniwola. Miejscowość znana jest z bitwy powstańców polskich z wojskami carskimi w 1863 roku. Tu znajduje się zespół dworsko-parkowy z przełomu XIX/XX wieku.
Do odkrytej wody, bardzo zarośniętego jeziora Nadrybie bronią dostępu trzęsawiska, natomiast warto zobaczyć przylegające do jeziora od zachodu wodne uroczysko, stworzone ręką człowieka. Wśród kęp sitowia i podtopionych olch pływają sielsko łabędzie.Wieś Nadrybie zamieszkała była już u schyłku IV tysiąclecia p.n.e., jak o tym świadczy, odnaleziony przez archeologów, kamienny grób skrzynkowy z okresu kultury amfor kulistych. Zrekonstruowaną część grobowca można obejrzeć na dziedzińcu tutejszej szkoły podstawowej.

Następnym etapem wycieczki jest jezioro Uściwierz (284 ha), największy naturalny akwen na Pojezierzu Łęczyńsko-Włodawskim, posiadające status użytku ekologicznego. Ma ono wąskie dojścia do brzegu od strony południowej, tj. od przysiółka Ostrów Nadrabski. Jezioro imponuje rozległością, ale jest stosunkowo płytkie (maks. 6,5 m, przeciętnie 1 m). Jego wody należą do eutroficznych. Niezwykłe jest bogactwo tutejszej flory i fauny. W powietrzu, na toni wodnej i w oczeretach da się zaobserwować rzadkie gatunki ptaków: czaplę siwą, remiza, rycyka, kulika wielkiego, bataliona czy błotniaka stawowego. Ukryte wśród łąk, torfowisk i lasu bagiennego jeziorko Uściwierzek vel Ciesacin, o statusie użytku ekologicznego, osiągalne jest tylko dla wytrawnych turystów i przyrodników. Ten kilkuhektarowy, kameralny akwen śródleśny, urzekający urodą, wygląda jak z bajki, przy tym wyróżnia się dostojeństwem i spokojem. Jego cenna roślinność i naturalność powinny nadal pozostać niezmienione.

Przemysłowy krajobraz kopalni węgla kamiennego w Bogdance stanowi duży kontrast z wcześniejszymi widokami. Kopalnia była budowana w dużym trudzie przez kilka lat ze względu na niesprzyjające warunki geologiczne. W 1982 roku rozpoczęto eksploatację węgla z warstw karbońskich, ale dopiero od roku 1995 kopalnia osiąga coraz wyższą rentowność ekonomiczną. Trzeba przyznać, że Lubelski Węgiel „Bogdanka” S.A. - bo tak brzmi oficjalna nazwa zakładu - wykazuje starania o ochronę środowiska przyrodniczego. Pozytywnym tego przykładem jest rekultywacja ogromnej hałdy skały płonej, na której rosną różne gatunki roślin zielnych, drzew i krzewów.

Niedaleko Bogdanki leży stara osada Puchaczów, prawo miejskie nabyła jeszcze w 1527 roku, jednak zostało jej ono zabrane przez carat w ramach represji popowstaniowych po 1863 roku. Właściciele tutejszych dóbr, bracia Bogdanowicze, byli jednymi z aktywniejszych uczestników Powstania Styczniowego w tym regionie.
Na dawnym placu parkowym, obecnie skwerze, stoi barokowa kapliczka z XVIII wieku, a za nią odsłania się późnobarokowy kościół paraf. pw. Wniebowzięcia NMP z tego samego stulecia. Jego fasada szczyci się bogatym ukształtowaniem wklęsło-wypukłej dekoracji muratorskiej i rzeźbiarskiej. Ołtarz główny, rokokowy, wieńczą rzeźby aniołów adorujące postać Matki Boskiej z Dzieciątkiem, której wizerunek widnieje na obrazie. Całe wnętrze nawy ma kunsztowny, zabytkowy wystrój architektoniczny.

Zbliżając się do Łęcznej, można zobaczyć jeszcze jeziorko Turowolskie, położone ok. 1 km na północ od wsi Turowola. Znajduje się ono w bagnistej niecce, wraz z nieodległym jeziorem Dratów. Do lustra wody jest trudne dojście przez zespół podtopionej wierzby szarej, i przez to nie zawsze możliwe. Ten płytki, zanikający zbiornik może być przykładem niekorzystnych zmian w stosunkach wodnych Pojezierza, spowodowanych nieprzemyślanymi pracami osuszającymi.