Trasa Wyszków Fidest (szlak główny)

Przebieg trasy:

Park miejski (pomnik Norwida) - Wyszków

Park miejski (pomnik Norwida) – Rybienko Leśne – Drogoszewo – Deskurów – Tumanek – Fidest – Wyszków

Charakterystyka szlaku głównego
Szlak urozmaicony, trasa mało uciążliwa, okresami (w czasie opadów lub wysokiego stanu wody) trudniejsza. Prowadzi przez miejsca ważne pod względem historycznym, oraz do miejsc interesujących ze względów krajobrazowych i przyrodniczych. Główną trasę szlaku można skrócić, wydłużyć albo zróżnicować wykorzystując dołączone trasy dodatkowe. Do najbardziej interesujących punktów prezentowanej trasy należą: pomnik pomordowanych przez „czerezwyczajkę” w 1920 roku, miejsce widokowe na pałac Skarżyńskich, charakterystyczny kościół w Rybienku Leśnym, pomnikowe okazy dębów, ośrodek edukacji ekologicznej „Vigra”, największe w całej okolicy gniazdo bociana i miejsce pracy wybitnego rzeźbiarza Leona Gruzda we wsi Fidest, olsy i uroczyska Fidestu, cmentarzyk i pomnik pomordowanych w czasie II wojny światowej (29.05.1943r.), pamiątkowy kamień na Giziewiczce, dąb Baczyńskiego, nadbużańskie łąki w okolicach Kółka z mogiłą z 1939 r.

Trasę główną zaczynamy w parku miejskim im. Karola Ferdynanda Wazy, w pobliżu pięknego pomnika Cypriana Kamila Norwida (drugi pomnik poety znajduje się na terenie wyszkowskiego LO im. CK Norwida) . Żółty szlak rowerowy wyprowadzi nas z parku w kierunku mostu drogowego (obok mostu pomniki: Mordechaja Anielewicza i „Żołnierzy Wyklętych”) . Za mostem należy zjechać pierwszą uliczką w prawo, prowadzącą na otwieraną sezonowo plażę miejską. Przed samym terenem plaży należy wyraźną ścieżką wjechać na – dostosowany do jazdy rowerowej – wał przeciwpowodziowy prowadzący aż do mostu kolejowego. Po prawej stronie widoczna rzeka Bug oraz park (znajdujący się po drugiej stronie rzeki) . Po lewej osiedle Wyszkowa - Latoszek, z dość chaotyczną, ale stale piękniejącą zabudową.

Po dojechaniu do żelaznego mostu kolejowego (w 2007 r. wybitny reżyser Andrzej Wajda kręcił na nim sceny filmu „Katyń”) za nasypem skręcamy w lewo i jedziemy wzdłuż nasypu kolejowego, wąską ścieżką położoną w połowie jego wysokości. Po lewej widać ślady drzew ściętych przez gospodarujące tu bobry. Ścieżka po 200 m skręca w prawo i prowadzi prostopadłym do poprzedniego nasypem do ulicy porucznika Wołowskiego. Znajdujemy się w dzielnicy Wyszkowa – Rybienko Leśne. Jadąc tą ulicą mijamy restaurację „Baśniowa” oraz kilka malowniczych, wiekowych sosen. Dojeżdżamy do pomnika (ustawionego w 1921 roku) z napisem: „Tu zostali zamordowani w dniu 17 sierpnia 1920 roku przez czerezwyczajkę bolszewicką śp. Antoni Wołowski ppor. wojsk polskich i sześciu nieznanych. Cześć ich pamięci". ( w 1949 r. komunistyczne władze kazały pomnik zlikwidować. Naczelnik urzędu gminy w Somiance, w tajemnicy, polecił zaufanym osobom wmurować główną części pomnika w schody nowo wznoszonej siedziby urzędu gminy. W 1990 r. jeden ze świadków tego wydarzenia przypomniał, co kryją schody, i pomnik - staraniem społeczeństwa - wrócił na swoje miejsce w Rybienku Leśnym).

Za pomnikiem obok opuszczonej, przedwojennej willi Bellona (należącej przed wojną do jednego najmłodszych generałów II Rzeczypospolitej, 34 letniego generała Aleksandra Narbut-Łuczyńskiego), skręcamy na lewo w ulicę Batorego (z tego miejsca tego widać znajdujący się po drugiej stronie rzeki pałac, którego ostatnim właścicielem byli Skarżyńscy – założyciele Rybienka Leśnego). Ulicą Batorego dojedziemy do obsadzonej starymi kasztanowcami Alei Wolności. Obok stylowa restauracja „Konstancja”. W pobliżu, z lewej strony, po drugiej stronie ulicy, znajduje się kościół pod wezwanie Matki Boskiej Królowej Polski. Kryty gontem, w kształcie leśnego szałasu kościół, z otoczeniem dorodnych sosen, jest bardzo bliski klimatowi tej leśnej, willowej dzielnicy Wyszkowa. Obok kościoła Zespół Szkół nr 3.

Skręcamy w prawo i Aleją Wolności przejeżdżamy obok dawnego pałacyku bankiera warszawskiego (wolnomularza?) – Jerzego Siewierskiego (obecnie ośrodek Narodowego Banku Polskiego) oraz klimatycznej restauracji i niewielkiego hotelu „Leśny Dworek”, za którą skręcamy w prawo. Przy tablicy z napisem Drogoszewo skręcamy w lewo i ulicą Powstańców przejeżdżamy przez niewielką rzeczkę – dojeżdżamy do stojących obok ulicy dorodnych dębów. Największy z nich znajduje się za ogrodzeniem najbliższego gospodarstwa za budynkami.

Jadąc dalej ul. Powstańców dojeżdżamy do końca asfaltu, aż do cieku wodnego. Znajdziemy tu okazałe gniazdo bociana i ciekawie ukształtowane, obsypane szyszkami sosny Banksa (szyszki tej odpornej na mrozy, światłolubnej sosny, pochodzącej z Ameryki Płn. dojrzewają w ciągu 2 lat od zapylenia, a potem albo uwalniają nasiona, albo pozostając zamknięte na gałęziach otwierając się dopiero pod wpływem wysokiej temperatury spowodowanej pożarem lasu).

Za ciekiem wodnym żwirówką dojedziemy do Deskurowa. Przed samą wsią malownicza rzeczka Rudna. Od miejsca, do którego dotrzemy w Deskurowie, zaczyna się szlak rowerowy oznaczony kolorem czarnym. Należy trzymać się jego znaków. Skręcamy w lewo, przejeżdżamy obok stajni pana Kuśmierczyka. Jadąc przez wieś należy zwrócić uwagę na kilka pomnikowych dębów i dorodne sosny.

Trzymając się szlaku rowerowego dojedziemy w pobliże torów kolejowych i obwodnicy Wyszkowa. W ich pobliżu skręcamy w lewo. Po ok. 400 m przejeżdżamy tory, potem dość ruchliwą szosę, a następnie – przejazdem gospodarczym – przekraczamy linię obwodnicy. Jedziemy przez wieś Tumanek. Za wsią, po prawej stronie, napotkamy potężny, składający się z dwóch pni, dąb zwany „Dwójniakiem”. Jadąc dalej dojeżdżamy do linii Traktu Napoleońskiego. Wkrótce, 300 m dalej, przy dużej tablicy z mapą okolicy i napisu Fidest skręcamy w prawo i żwirówką dojeżdżamy do centrum tej niewielkiej wsi. Przy kapliczce kończą się znaki czarnego szlaku rowerowego, który prowadził nas dotychczas.
We wsi, na olbrzymim wiązie, znajduje się największe w okolicy Wyszkowa gniazdo bociana. W samotnym gospodarstwie obok wsi znajduje się pracownia i miejsce pobytu znakomitego rzeźbiarza Leona Gruzda. Warto skorzystać z jego gościnności i obejrzeć wiele, znajdujących się również na wolnym powietrzu rzeźb. Prowadzi tam polna droga wychodząca na rozstajach w prawo.

Główny szlak prowadzi prosto (kierunek północno-wschodni), polną drogą obsadzoną starymi wierzbami. Za sosnowym laskiem do którego wkrótce dojedziemy, tuż przy drodze, miejsce na odpoczynek i ew. rozpalenie ogniska. Jadąc dalej przekraczamy rzeczkę Rudną i dojeżdżamy do szerokiego traktu prowadzącego z Wyszkowa do wsi Gać (na mapie powiatu wyszkowskiego opisaną jako Droga Biedaszyńska). Skręcamy w lewo i dojeżdżamy do oznaczonego dwoma metalowymi krzyżami skrzyżowania z Traktem Napoleońskim. Mijamy skrzyżowanie i jedziemy szerokim traktem otoczonym świerkami. Po przejechaniu ok. 1,0 km dojeżdżamy do wyraźnej drogi prowadzącej w lewo (jadąc tą drogą 300 m dotrzemy do dawnej gajówki Fidest, w pobliżu której znajduje się kilka pomnikowych dębów; obecni gospodarze gajówki hodują owce wrzosówki). 100 m dalej wjeżdżamy na teren podmokłego olsu. Dorodne olchy stojące na utworzonych przez siebie wyspach są m.in. ostoją dla dzików, łosi, żurawi i czarnego bociana. Można tu też spotkać padalca lub żmiję, we wszystkich jej odmianach.

Po przekroczeniu szlabanu znajdującego się za linią wysokiego napięcia (z prawej strony) dotrzemy (400 m dalej) do pamiątkowego kamienia w miejscu nieistniejącej już gajówki „Giziewiczka” (opis tego dodatkowego szlaku dalej).

Po przejechaniu 1,5 km docieramy do przejazdu pod obwodnicą Wyszkowa (trasa S 8). Za obwodnicą (300m dalej) rośnie grupa dorodnych, pomnikowych skuszewskich dębów. Na skrzyżowaniu skręcamy w lewo i ścieżką prowadzącą w pobliżu krawędzi lasu (800m) docieramy do pomnika i symbolicznego cmentarzyka 250 zamordowanych przez hitlerowców 29.05.1943 r. Zaraz za pomnikiem skręcamy w prawo, przejeżdżamy obok drewnianego krzyża i po 50 m docieramy do leśnej drogi prowadzącej do Skuszewa (w prawo skos). Jedziemy nią ok.400 m i skręcamy w lewo w drogę, która doprowadzi nas (ok. 1 km) do szosy, w pobliżu stacji benzynowej. Po ostrożnym przekroczeniu szosy, chodnikiem, dojedziemy do mostu na Bugu, kończąc tym samym prawie 30 km trasę wycieczki.