Szlak mew

Przebieg trasy:

Przystanek ZKM ul. Bernardowska – Zdrój Świętego Wojciecha

Przystanek ZKM ul. Bernardowska – wąwóz potoku Swelinia – Park Północny – ul. Powstańców Warszawy – ul. J. J. Haffnera – grodzisko – ul. Wosia Budzysza – ul. Powstańców Warszawy – Plac Zdrojowy – ul. Parkowa – ul. Poniatowskiego – Al. Wojska Polskiego – ul. Zdrój Świętego Wojciecha – Zdrój Świętego Wojciecha

Z biegiem potoku kierujemy się ku morzu. Ścieżka prowadzi nad coraz głębszą doliną erozyjną, w której toczy swe wody potok Swelinia – w okresie międzywojennym stanowiący granicę między Polską i Wolnym Miastem Gdańskiem (stąd też Niemcy zwali go Granicznym). Przy plaży skręcamy w asfaltową alejkę prowadzącą w kierunku południowym. Od plaży oddziela nas niska wydma (zaczątek Mierzei Wiślanej). Wkrótce przed nami pojawia się szałas góralski „Koliba”. Kontynuujemy marsz w dotychczasowym kierunku by nie dochodząc do ujścia Kamiennego Potoku skręcić w prawo i ulicami Powstańców Warszawy i J. J. Haffnera dotrzeć na sopockie grodzisko – miejsce festynów archeologicznych. Gród – w części zrekonstruowany – wznieśli słowiańscy Pomorzanie w drugiej połowie VIII w. i dotrwał po wiek X. Nieregularny czworobok o wymiarach 45x49 m okalały wały ziemne wysokie na ok. 6 m, wzmocnione drewnem i kamieniami. Od zachodu gród dodatkowo ubezpieczała fosa o głębokości 7 m. Od wschodu, u podnóża skarpy, rozciągało się morze lub mokradła. W dniach i godzinach, w których grodzisko jest niedostępne, ul. J. J. Haffnera dochodzimy do najbliższej przecznicy i skręcamy w lewo. Ulicą Wosia Budzysza (pseudonim literacki Jana Karnowskiego, pisarza, historyka i krytyka literatury kaszubskiej) idziemy ku morzu, a następnie skręcamy w prawo, w ul. Powstańców Warszawy. Z lewej strony rozciąga się Park Północny, którego alejki staną się panteonem ludzi kultury związanych z miastem, z prawej Instytut Oceanologii PAN oraz korty i hale Sopockiego Klubu Tenisowego. Po lewej – w bezpośrednim sąsiedztwie plaży – wznoszą się siedziba Teatru Atelier im. Agnieszki Osieckiej i Grand Hotel (wzniesiony w latach 1924–27). Po przeciwległej stronie ulicy znajduje się pierwsza w dziejach Sopotu świątynia – wzniesiony w latach 1869–70 neogotycki kościół pw. Wniebowzięcia NPM.
Po II wojnie światowej drugim patronem kościoła ustanowiono św. Andrzeja Bobolę i pod tym wezwaniem jest powszechnie znany w Sopocie. Wzniesiony sumptem mieszkańców i kuracjuszy na terenie ofiarowanym przez rybacką rodzinę Karpińskich, jest obiektem zabytkowym. W wyposażeniu zwracają uwagę Piękna Madonna (XV w.), gotycki krucyfiks (XVI w.) oraz współczesne witraże – dzieło prof. M. Ruhnke-Duszenko i tabernakulum – praca S. Skury. Ponieważ w pierwszych latach w kościele gromadzili się głównie polscy mieszkańcy i kuracjusze, przylgnęło doń miano Kaplicy Polskiej. W latach 80. XX wieku wzniesiono w jej bezpośrednim sąsiedztwie nowy kościół wg projektu Bartłomieja Zawiejskiego. Mijamy Państwową Galerię Sztuki i przez Plac Zdrojowy wkraczamy w obręb Wojewódzkiego Zespołu Reumatologicznego, a następnie przechodzimy na teren Parku Południowego. Po lewej pozostaje, wzniesiony w 1903 r. wg projektu Paula Puchmüllera, Zakład Balneologiczny. Wcześniej w tym miejscu stał obiekt z czasów Jana Jerzego Haffnera – założyciela kąpieliska. Upamiętnia go tablica umieszczona przy głównym wejściu. Przed budynkiem możliwość spożywania (wg wskazań lekarza) 15-krotnie rozcieńczonej solanki. W 1997 r. uruchomiono kąpiele solankowe bazujące na sopockich złożach. W Parku Południowym zwracają uwagę: modernistyczny kościół pw. Zbawiciela, poświęcony w 1919 r., służący parafii ewangelicko–augsburskiej na Skwerze ks. Otto Bowiena – pastora okresu międzywojennego – grzybek inhalacyjny z sopocką solanką – zasilany ze Zdroju św.Wojciecha oraz Łazienki Południowe - dzieło Paula Puchmüllera z 1907 r. Wkraczamy na ul. Parkową, gdzie przy skrzyżowaniu z ul. Kordeckiego znajduje się w ciągu zieleni ulicznej okazały cis. Po przeciwnej stronie ulicy Parkowej budynek o numerze 18. – w okresie międzywojennym własność polskiej Dyrekcji Kolejowej w Gdańsku – mieścił od 1923 r. ochronkę, a od 1930 r. także Szkołę Gdańskiej Macierzy Szkolnej (młodsze klasy). Istnienie tych placówek upamiętnia tablica. Warto też zwrócić uwagę na kamienicę czynszową z 1903 r., a oznaczoną numerami 43/45. Szlak skręca w ul. Józefa Poniatowskiego, przy której w budynku nr 8 – w dawnej willi Ernsta Augusta Claaszena – stworzono siedzibę Muzeum Sopotu. Stąd w prawo, Al. Wojska Polskiego, konsekwentnie prowadzi nas w kierunku południowym (uwaga – oznakowania szlaku znajdują się na wydzielonej ścieżce rowerowej). Mijamy przystań rybacką, skrywającą się za wydmą, na której urokliwa kapliczka przypomina ostatnią wizytę Papieża Polaka w Sopocie (1999) – stanowiła bowiem część ołtarza na hipodromie. Niebawem szlak skręca w ulicę Zdrój św. Wojciecha. Tu przy obiektach zdroju nasza wędrówka dobiega końca. Wydobywana tutaj solanka zasila obiekty Wojewódzkiego Zespołu Reumatologicznego. W drodze powrotnej zachęcamy do odwiedzenia osobliwej enklawy miasta – osady rybackiej z początków XX w. przy Placu Rybaków. Mimo zachodzących zmian wiele pozostało z dawnego charakteru tego miejsca.