Na piastowskim trakcie

Główna trasa szlaku wiedzie z Poznania przez Swarzędz, Pobiedziska, Gniezno do Trzemeszna i Mogilna. Na tym odcinku liczącym ponad 100 km długości jest on wyznakowany czarnym kolorem, ale warto też rozszerzyć go o kilka dodatkowych miejscowości, odwiedzając przy okazji Giecz, Biskupin i Wenecję, a także Strzelno i Kruszwicę położone już w województwie kujawsko-pomorskim. Z ciekawostek można tu dodać, że początkowy odcinek tego szlaku – z Poznania do Pobiedzisk jest najstarszym szlakiem rowerowym w Wielkopolsce (wytyczono go w 1994 roku) i jednocześnie jednym z najstarszych w Polsce.

Trasa jest stosunkowo łatwa, w większości przebiega asfaltowymi drogami o niewielkim natężeniu ruchu, kilka odcinków biegnie drogami szutrowymi i polnymi, a w obrębie Poznania – także specjalnymi ścieżkami rowerowymi. Na przejechanie go w podstawowym przebiegu potrzeba 2-3 dni, biorąc pod uwagę, że jest tu co zwiedzać. Natomiast w pełnej wersji, z bocznymi wariantami zajmie to około 5-6 dni spokojnej jazdy. Rower górski nie jest konieczny – wystarczy zwykły rower trekkingowy, wyposażony w sakwy na konieczny przy wielodniowych wyprawach ekwipunek.

Szlak zaczyna się w centrum Poznania. Jest to miasto pełne zabytków i ciekawych miejsc, na którego nawet pobieżne zwiedzenie potrzeba ok. 2-3 dni. Z tematyką Szlaku Piastowskiego i początków naszej państwowości związane są przede wszystkim zabytki położone na Ostrowie Tumskim i w jego pobliżu. Najcenniejszym z nich jest wspaniała katedra gotycka, w której pochowano pierwszych władców Polski – Mieszka I i jego syna, Bolesława Chrobrego. W pobliżu warto obejrzeć zabytkowe obiekty biskupstwa poznańskiego – najstarszego w Polsce. W pobliżu, nad Cybiną, stoi nowoczesny budynek Bramy Poznania – świetnie urządzonej wystawy multimedialnej pokazującej rolę Poznania, jako jednego ze stołecznych ośrodków Polski Piastowskiej.

Z Ostrowa Tumskiego szlak prowadzi w kierunku Jeziora Maltańskiego – sztucznego zbiornika wodnego, nad którym rozsiadły się główne tereny rekreacyjno-sportowe Poznania. Jest tu słynny tor wodny, nowoczesne Termy Maltańskie, a w nieco dalej także sztuczny, całoroczny stok narciarski. Wzdłuż brzegów jeziora prowadzi tor wąskotorowej kolejki turystycznej i liczne ścieżki rowerowe. Jedną z nich dojedziemy w głąb rozległego parku i leżącego w nim ogrodu zoologicznego – pod względem powierzchni największego w Polsce. Dalej, coraz spokojniejszą okolicą dociera się do jezior i stawów w okolicach Swarzędza.

<content>19112</content>

Samo miasto słynie przede wszystkim z produkcji mebli, ale warto tu też odwiedzić ciekawy skansen pszczelarski. Trasa szlaku biegnie zachodnim brzegiem Jeziora Swarzędzkiego, na brzegu którego urządzono ciekawe miejsce odpoczynkowe – warto zrobić tu pierwszy dłuższy postój. Nieco dalej osiągamy Uzarzewo, gdzie zachował się bardzo ładnie utrzymany park krajobrazowy. Potężne drzewa otaczają XIX-wieczny pałac, w którym mieści się Muzeum Środowiska Przyrodniczego i Łowiectwa. Stąd już tylko kilka kilometrów do Pobiedzisk, do których dostaniemy się przejeżdżając przez malownicze tereny Parku Krajobrazowego Promno.

Pobiedziska to niewielkie miasteczko, o schludnej zabudowie, którego największą ozdobą jest kościół św. Michała, jedna z najstarszych gotyckich świątyń w Wielkopolsce. Jednak to co przyciąga tu największą liczbę turystów to leżące obok siebie dwa obiekty, położone przy głównej szosie do Poznania, około 2 km za miastem. Jednym z nich jest Skansen Miniatur, w którym w skali 1:20 odtworzono pieczołowicie, z zachowaniem licznych detali i szczegółów architektonicznych najciekawsze obiekty Szlaku Piastowskiego. Jest to więc w pewnym sensie „mini-przewodnik”, pozwalający nam zorientować się jakie obiekty znajdziemy na nasze trasie.

Obok skansenu znajduje się tu także Gród Pobiedziska - tuż obok powstał gród Pobiedziska, z replikami średniowiecznych machin bojowych i oblężniczych w naturalnej skali. Co ważne – wszystkie z nich działają dokładnie tak samo jak w średniowieczu -gród stanowi więc idealne miejsce do przeprowadzenia żywych lekcji historii, organizacji imprez lub po prostu ciekawego spędzenia czasu w rodzinnym gronie.

Dalej szlak wiedzie przez piękny rolniczo-leśny teren, urozmaicony coraz wyższymi wzgórzami morenowymi. W końcu dociera się na brzeg Jeziora Lednickiego, przegradzającego nam drogę – objeżdżając je od południa dociera się do jednego z najważniejszych punktów na trasie – Ostrowa Lednickiego. Był to jeden z najważniejszych grodów monarchii piastowskiej. Zdaniem wielu naukowców, to właśnie tu odbył się, w Wielką Sobotę 966 roku, chrzest Polski. Gród zbudowany został na wyspie Jeziora Lednickiego, na którą dawniej prowadziły dwa mosty – w owych czasach prawdopodobnie najdłuższe w Europie! Do dziś zachowały się tylko nikłe resztki dawnych wałów, i tak budzące podziw swoim ogromem i rozmachem.

W pobliskich Dziekanowicach warto zobaczyć Wielkopolski Park Etnograficzny, w którym zgromadzono liczne przykłady tradycyjnej architektury wiejskiej z regionu. Stąd już bliska droga do Gniezna. Pierwsza stolica Polski, miasto Świętego Wojciecha, leży na siedmiu wzgórzach. Najważniejsze z nich - Wzgórze Lecha, było miejscem posadowienia grodu książęcego i trzech podgrodzi, który staje się centrum państwa polskiego. W roku 970 powstała tu pierwsza świątynia, określana mianem " Matka Polskich Katedr". Najważniejszym miejscem świątyni jest piękny relikwiarz św. Wojciecha, , wykonana w roku 1662 przez Piotra van der Renena. Nie mniej cennym zabytkiem są słynne „Drzwi Gnieźnieńskie”, arcydzieło romańskiej sztuki ludwisarskiej – jedyny tego rodzaju zabytek w Polsce.

Gniezno jest dobrym miejscem, by wyruszyć stąd na północ, do Biskupina. Nie leży on co prawda przy głównej trasie, ale jego atrakcyjność jest tak wielka, że nie wolno go pominąć. Zrekonstruowano tu, na półwyspie jeziora Biskupińskiego, osadę obronną związana z ludnością kultury łużyckiej, założoną ok. roku 740 p.n.Ch. Jest to największa w Europie ekspozycja osady warownej in situ z początku epoki żelaza. Na pierwotnej wyspie stała osada, którą w czasie największego rozkwitu mogło zamieszkiwać od 900 do 1200 osób. Dodatkowo w miejscu odkrycia wczesnośredniowiecznej osady z czasów piastowskich powstaje rezerwat osady z XI wieku składający się z 15 chat i urządzeń gospodarczych.

Wyruszając z Gniezna dalej na wschód, odwiedzić można kilka miejscowości bogatych w zabytki romańskie. W Trzemesznie, które wiązane jest z miejscem zamieszkania w 996 roku św. Wojciecha, a także jego pierwotnym pochówkiem po śmierci w 997 roku, zobaczyć można barokowy kościół z elementami romańskimi. Do Trzemeszna można dotrzeć też z Biskupina, kierując się lokalnymi drogami przez Gąsawę. Z kolei w pobliskim Mogilnie zobaczyć trzeba jeden z najstarszych w Polsce klasztorów benedyktyńskich, którego budowa zainicjowana została przez Kazimierza Odnowiciela około 1047 roku, a kontynuowana była przez jego następców.

W Mogilnie kończy się właściwy Rowerowy Trakt Piastowski, ale warto wybrać się dalej na wschód, na teren województwa kujawsko-pomorskiego. W niewielkim Strzelnie zachwycają romańskie kolumny w kościele klasztoru Norbertanek, a także romańska rotunda. Z kolei Kruszwica, znana z legendy o królu Popielu, może pochwalić się jedną z najpiękniejszych w kraju kolegiat romańskich, a także Mysią Wieżą, która jednak pochodzi ze znacznie późniejszego okresu – jest ocalałym fragmentem zamku Kazimierza Wielkiego.

Z Gniezna można także wrócić do Poznania, odwiedzając jeszcze dwa ciekawe miejsca, położone poza wyznakowaną trasą. Niedaleko Wrześni znajduje się gród w Grzybowie. Był to jeden z największych grodów, jakie powstały w okresie formowania się państwa Piastów. Wśród najcenniejszych znalezisk odkrytych na terenie grodu, a prezentowanych na ekspozycji stałej, znajdują się elementy uzbrojenia: kolczugi, oszczepy, groty strzał i przedmioty codziennego użytku jak noże igły, szydła, oraz takie które uważane były w średniowieczu za luksusowe. Na obszernym majdanie co roku odbywa się kilka imprez plenerowych przybliżających realia życia w średniowieczu.

Dalej na południe można udać się do Giecza, gdzie odkryto pozostałości kamiennego palatium i kaplicy (obiekt podobny do tego z Ostrowa Lednickiego). Stąd już tylko 30 km do centrum Poznania.